Αποσύρεται από την Ευρώπη, φάρμακο για διαταραχές τοκετού

Τα φαρμακευτικά προϊόντα καπροϊκής υδροξυπρο-γεστερόνης αναστέλλονται από την αγορά της ΕΕ. Η επισκόπηση μελετών εγείρει πιθανό ζήτημα ασφάλειας και δεν ανευρίσκει αποτελεσματικότητα στην πρόληψη του πρόωρου τοκετού. Στις 26 Ιουνίου 2024, η CMDh[1] ενέκρινε τη σύσταση της επιτροπής ασφάλειας του EMA, PRAC, για την αναστολή των αδειών κυκλοφορίας των φαρμακευτικών προϊόντων που περιέχουν καπροϊκή 17-υδροξυπρογεστερόνη (17 OHPC) στην Ευρωπαϊκή Ένωση (ΕΕ).

Η επισκόπηση από την PRAC κατέληξε στο συμπέρασμα ότι υπάρχει ένας πιθανός αλλά μη επιβεβαιωμένος κίνδυνος καρκίνου σε άτομα που εκτέθηκαν σε 17-OHPC ενδομητρίως. Επιπλέον, η επισκόπηση συμπεριέλαβε νέες μελέτες οι οποίες έδειξαν ότι η 17-OHPC δεν είναι αποτελεσματική στην πρόληψη του πρόωρου τοκετού. Υπάρχουν επίσης περιορισμένα δεδομένα για την αποτελεσματικότητά της σε άλλες εγκεκριμένες χρήσεις.

Σε ορισμένες χώρες της ΕΕ, τα φαρμακευτικά προϊόντα 17-OHPC είναι εγκεκριμένα ως ενέσεις για την πρόληψη της αποβολής ή του πρόωρου τοκετού σε έγκυες γυναίκες. Είναι επίσης εγκεκριμένα για τη θεραπεία διαφόρων γυναικολογικών διαταραχών και διαταραχών γονιμότητας, συμπεριλαμβανομένων διαταραχών που προκαλούνται από την έλλειψη μιας ορμόνης που ονομάζεται προγεστερόνη.

Η PRAC αξιολόγησε τα αποτελέσματα μιας μεγάλης πληθυσμιακής μελέτης[2], η οποία εξέτασε τον κίνδυνο καρκίνου σε ανθρώπους που είχαν εκτεθεί σε 17-OHPC ενδομητρίως, για μια περίοδο περίπου 50 ετών από τη γέννηση τους. Τα δεδομένα αυτής της μελέτης υποδηλώνουν ότι αυτά τα άτομα ενδέχεται να έχουν έναν αυξημένο κίνδυνο καρκίνου σε σύγκριση με εκείνους που δεν είχαν εκτεθεί σε αυτό το φάρμακο. Η PRAC σημείωσε ωστόσο, ότι υπήρχε ένας μικρός αριθμός περιστατικών καρκίνου στη μελέτη και ότι η μελέτη είχε ορισμένους περιορισμούς, όπως περιορισμένες πληροφορίες σχετικά με τους παράγοντες κινδύνου για τον καρκίνο. Ως εκ τούτου, η Επιτροπή κατέληξε στο συμπέρασμα ότι ο κίνδυνος καρκίνου σε ανθρώπους που εκτέθηκαν σε 17-OHPC ενδομητρίως είναι πιθανός, αλλά δεν μπορεί να επιβεβαιωθεί εξαιτίας αβεβαιοτήτων.

Στην επισκόπησή της, η PRAC εξέτασε επίσης δεδομένα σχετικά με την αποτελεσματικότητα των φαρμακευτικών προϊόντων 17-OHPC στις εγκεκριμένες χρήσεις τους, συμπεριλαμβανομένων των αποτελεσμάτων από μια μελέτη[3] η οποία εξέτασε την αποτελεσματικότητα τους στην πρόληψη του πρόωρου τοκετού. Η μελέτη, στην οποία συμμετείχαν περισσότερες από 1.700 έγκυες γυναίκες με ιστορικό πρόωρου τοκετού, ανέδειξε  ότι η 17-OHPC δεν είναι περισσότερο αποτελεσματική από το εικονικό φάρμακο (εικονική θεραπεία) στην πρόληψη των επαναλαμβανόμενων πρόωρων τοκετών ή ιατρικών επιπλοκών λόγω προωρότητας σε νεογένννητα. Η Επιτροπή εξέτασε επίσης δύο δημοσιευμένες μετα-αναλύσεις[4],[5], (συνδυασμένες αναλύσεις πολλαπλών μελετών), οι οποίες επιβεβαίωσαν ότι η 17-OHPC δεν είναι αποτελεσματική στην πρόληψη του πρόωρου τοκετού. Για τις άλλες εγκεκριμένες χρήσεις της 17-OHPC, η PRAC κατέληξε στο συμπέρασμα ότι υπάρχει  περιορισμένη τεκμηρίωση για αποτελεσματικότητα. Κατά τη διάρκεια της επισκόπησης, ζητήθηκε η συμβολή εμπειρογνωμόνων στη μαιευτική, στη γυναικολογία και στη θεραπεία υπογονιμότητας, καθώς και εκπροσώπων ασθενών.

Λαμβάνοντας υπόψη την ανησυχία που εγέρθηκε για πιθανό κίνδυνο καρκίνου σε ανθρώπους  που εκτέθηκαν στην 17-OHPC ενδομητρίως, και τα δεδομένα αποτελεσματικότητας της 17-OHPC στις εγκεκριμένες της χρήσεις, η PRAC κατέληξε ότι τα οφέλη της 17-OHPC δεν υπερτερούν των κινδύνων σε οποιαδήποτε εγκεκριμένη χρήση. Ως εκ τούτου, η Επιτροπή συνέστησε την αναστολή των αδειών κυκλοφορίας αυτών των φαρμακευτικών προϊόντων. Εναλλακτικές επιλογές θεραπείας είναι διαθέσιμες.

Έπειτα από την έγκριση της σύστασης της PRAC από τη CMDh, οι άδειες κυκλοφορίας για τα φαρμακευτικά προϊόντα 17-OHPC θα ανασταλούν σε όλα τα κράτη μέλη όπου τα εν λόγω προϊόντα έχουν αδειοδοτηθεί.

Πληροφορίες για ασθενείς

  • Ο EMA εισηγείται την απομάκρυνση από την αγορά της ΕΕ των φαρμακευτικών προϊόντων που περιέχουν καπροϊκή 17 – υδροξυπρογεστερόνη. Σε μερικές χώρες της ΕΕ, τα προϊόντα αυτά είχαν εγκριθεί για την πρόληψη αποβολών ή πρόωρου τοκετού σε έγκυες γυναίκες και για τη θεραπεία συγκεκριμένων γυναικολογικών διαταραχών και διαταραχών γονιμότητας.
  • Μία επισκόπηση από την επιτροπή ασφάλειας του ΕΜΑ, της PRAC, ανέδειξε ότι υπάρχει ένας πιθανός αυξημένος κίνδυνος καρκίνου σε άτομα που είχαν εκτεθεί στην 17-OHPC στη μήτρα, παρόλο που ο αριθμός των περιστατικών παραμένει μικρός. Η Επιτροπή κατέληξε στο συμπέρασμα ότι αυτός ο αυξημένος κίνδυνος υπάρχει αλλά δεν μπορεί να επιβεβαιωθεί.
  • Η επισκόπηση ανέδειξε επίσης ότι τα φαρμακευτικά προϊόντα που περιέχουν 17-OHPC δεν είναι αποτελεσματικά στην πρόληψη του πρόωρου τοκετού σε έγκυες γυναίκες. Επιπλέον, υπήρχαν περιορισμένα δεδομένα για την αποτελεσματικότητα των προϊόντων 17-OHPC σε άλλες εγκεκριμένες χρήσεις.
  • Λαμβάνοντας υπόψη τα δεδομένα της αποτελεσματικότητας της 17-OHPC στις εγκεκριμένες χρήσεις της, καθώς και την ανησυχία για τον πιθανό κίνδυνο καρκίνου σε ανθρώπους που είχαν εκτεθεί στο φάρμακο ενδομητρίως, ο Οργανισμός συστήνει την απόσυρση των προϊόντων αυτών από την αγορά στην ΕΕ.
  • Άλλες εναλλακτικές θεραπείας είναι διαθέσιμες. Εάν χρησιμοποιείτε ένα προϊόν που περιέχει την 17-OHPC, ο ιατρός σας θα συζητήσει μαζί σας την αλλαγή σε μία κατάλληλη εναλλακτική.
  • Το αποτέλεσμα αυτής της επισκόπησης δεν επηρεάζει τη χρήση της προγεστερόνης, η οποία δρα με διαφορετικό τρόπο από την 17-OHPC .
  • Εάν έχετε απορίες για την προηγούμενη ή την τρέχουσα θεραπεία σας παρακαλείσθε όπως επικοινωνήσετε με τον ιατρό ή το φαρμακοποιό σας.

Πληροφορίες για επαγγελματίες υγείας

  • Η επιτροπή ασφάλειας του EMA, η PRAC, συνέστησε την αναστολή των φαρμακευτικών προϊόντων που περιέχουν καπροϊκή 17-υδροξυπρογεστερόνη (17-OHPC) στην ΕΕ καθώς το συνολικό ισοζύγιο οφέλους- κινδύνου δεν θεωρείται πλέον θετικό.
  • Τα αποτελέσματα μίας μεγάλης επιδημιολογικής μελέτης υποδηλώνουν έναν πιθανό αυξημένο κίνδυνο καρκίνου σε ανθρώπους που εκτέθηκαν στην 17-OHPC στη μήτρα σε σύγκριση με εκείνους που δεν είχαν εκτεθεί στο φάρμακο (προσαρμοσμένο HR 1,99 [95% διάστημα εμπιστοσύνης ci 1,31, 3,02]). Σε απόλυτους αριθμούς, τα δεδομένα υποδηλώνουν ότι η εκτιμώμενη επίπτωση του καρκίνου είναι μικρή μεταξύ των ανθρώπων που εκτέθηκαν ενδομητρίως (μικρότερη από 25/100.000 ανθρωποέτη). Η μελέτη έχει περιορισμούς και ο πιθανός κίνδυνος δεν μπορεί να επιβεβαιωθεί.
  • Όσον αφορά στην αποτελεσματικότητα, τα δεδομένα από μία πολυκεντρική, διπλά-τυφλή τυχαιοποιημένη ελεγχόμενη δοκιμή έδειξαν έλλειψη αποτελεσματικότητας της 17-OHPC στην πρόληψη του πρόωρου τοκετού. Υπάρχουν περιορισμένα δεδομένα για την αποτελεσματικότητα σε άλλες εγκεκριμένες μαιευτικές, γυναικολογικές και γονιμότητας ενδείξεις στην ΕΕ
  • Οι επαγγελματίες υγείας δεν θα πρέπει πλέον να συνταγογραφούν ή να χορηγούν φαρμακευτικά προϊόντα 17-OHPC και θα πρέπει να λαμβάνουν υπόψη τις κατάλληλες εναλλακτικές επιλογές για οποιαδήποτε ένδειξη.
  • Το αποτέλεσμα αυτής της ανασκόπησης δεν επηρεάζει τη χρήση της προγεστερόνης, η οποία δρα με διαφορετικό τρόπο από την 17-OHPC.
  • Μία απευθείας επικοινωνία προς τους επαγγελματίες υγείας (DHPC) θα σταλεί στους εμπλεκόμενους επαγγελματίες υγείας σε εύθετο χρόνο και θα δημοσιευτεί σε μία ειδική σελίδα στον ιστότοπο του ΕΜΑ.

Περισσότερα για το φάρμακο

Η καπροϊκή 17-υδροξυπρογεστερόνη (17-OHPC) είναι μία συνθετική μορφή της υδροξυπρογεστερόνης η οποία ανευρίσκεται φυσικά στο σώμα και παράγεται από την προγεστερόνη. Η προγεστερόνη συμμετέχει στην προετοιμασία του ενδομητρίου (της επένδυσης της μήτρας) για εγκυμοσύνη και τη διατήρησή του κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης. Πιστεύεται ότι η 17-OHPC προσδένεται σε υποδοχείς (στόχους) σε κύτταρα τα οποία φυσιολογικά τα έχει ως στόχο η προγεστερόνη. Αυτό αναμενόταν να μειώσει τον κίνδυνο της αποβολής ή του πρόωρου τοκετού σε έγκυες γυναίκες και να βοηθήσει στη θεραπεία συγκεκριμένων διαταραχών γονιμότητας και γυναικολογικών διαταραχών οι οποίες σχετίζονται με έλλειψη προγεστερόνης. Η 17-OHPC έχει διαφορετικές φαρμακολογικές ιδιότητες από την προγεστερόνη.

Η 17-OHPC είναι διαθέσιμη ως διάλυμα για ένεση. Εντός της ΕΕ, το φάρμακο είναι επί του παρόντος αδειοδοτημένο στην Αυστρία, στη Γαλλία και στην Ιταλία με τα εμπορικά ονόματα Proluton Depot, Progesterone Retard Pharlon και Lentogest.

Περισσότερα για τη διαδικασία

Η επισκόπηση για την 17-OHPC ξεκίνησε κατόπιν αιτήματος της Γαλλίας, με βάση το Άρθρο 31 της Οδηγίας 2001/83/EC.

Η επισκόπηση διεξήχθη από την Επιτροπή Αξιολόγησης Κινδύνου και Φαρμακοεπαγρύπνησης (PRAC), την υπεύθυνη Επιτροπή για την αξιολόγηση των ζητημάτων ασφάλειας για τα φάρμακα ανθρώπινης χρήσης, η οποία έχει εκδώσει μια σειρά από συστάσεις. Καθώς τα προϊόντα που περιέχουν υδροξυπρογεστερόνη είναι όλα αδειοδοτημένα μέσω εθνικών διαδικασιών, οι συστάσεις της PRAC προωθήθηκαν στην Ομάδα Συντονισμού για την Αμοιβαία Αναγνώριση και για τις Αποκεντρωμένες Διαδικασίες- Ανθρώπινης Χρήσης (CMDh), η οποία υιοθέτησε τη θέση της.

Δεδομένου ότι η θέση της CMDh εγκρίθηκε ομόφωνα, τα μέτρα θα εφαρμοστούν απευθείας από τα κράτη μέλη όπου τα εν λόγω φαρμακευτικά προϊόντα έχουν αδειοδοτηθεί, σύμφωνα με ένα συμφωνημένο χρονοδιάγραμμα.

[1] H CMDh είναι ένα σώμα που εκπροσωπεί τα κράτη μέλη της ΕΕ καθώς και την Ισλανδία, το Λιχτενστάιν και τη Νορβηγία. Είναι υπεύθυνη για τη διασφάλιση εναρμονισμένων προτύπων ασφάλειας για φάρμακα που αδειοδοτούνται μέσω εθνικών διαδικασιών σε όλη την ΕΕ.

[2] Murphy CC, et al. In utero exposure to 17α-hydroxyprogesterone caproate and risk of cancer in offspring. Am J Obstet Gynecol. 2022 Jan;226(1):132.e1-132.e14 doi:10.1016/j.ajog.2021.10.035.

[3] Blackwell, SC, et al. 17-OHPC to prevent recurrent preterm birth in singleton gestations (PROLONG Study): A multicenter, international, randomized double-blind trial. Am J Perinatol. 2020 Jan;37(2):127-136 doi:10.1055/s-0039-3400227.

[4] Stewart LA, Simmonds M, Duley L, et al. Evaluating progestogens for preventing preterm birth international collaborative (EPPPIC): meta-analysis of individual participant data from randomised controlled trials. Lancet 2021;397:1183-94 doi:10.1016/S0140-6736(21)00217-8.

[5] Care A, Nevitt S J, Medley N, Donegan S, Good L, Hampson L, et al. Interventions to prevent spontaneous preterm birth in women with singleton pregnancy who are at high risk: systematic review and network meta-analysis BMJ 2022;376:e064547 doi:10.1136/bmj-2021-064547.

Ο ΠΦΣ καταδικάζει ενέργειες που θέτουν σε κίνδυνο τη Δημόσια Υγεία

Ο Παγκύπριος Φαρμακευτικός Σύλλογος καταδικάζει απερίφραστα τις πληροφορίες αν ευσταθούν, που βλέπουν το φως της δημοσιότητας, για την περίπτωση του προσώπου, το οποίο διερευνάται για πλαστό πτυχίο και ασκεί το επάγγελμα του φαρμακοποιού χωρίς τα απαραίτητα προσόντα.

Πρωτίστως, τέτοιες ενέργειες θέτουν σε κίνδυνο την Δημόσια Υγεία και ο ΠΦΣ αναμένει, εφόσον γίνουν οι προβλεπόμενες από το νόμο διαδικασίες και κριθεί ένοχος ο φαρμακοποιός ο οποίος έχει καταγγελθεί, να οδηγηθεί άμεσα ενώπιον της δικαιοσύνης.

Το Συμβούλιο του Παγκύπριου Φαρμακευτικού Συλλόγου, είμαστε στη διάθεση των Αρχών και των Φαρμακευτικών Υπηρεσιών και ζητούμε επιτακτικά όπως διερευνηθούν εξονυχιστικά οι πληροφορίες που αναφέρουν ότι και άλλοι φαρμακοποιοί έχουν εξασφαλίσει πλαστό πτυχίο, από συγκεκριμένη ευρωπαϊκή χώρα.

Η εμπιστοσύνη των πολιτών στο λειτούργημα του φαρμακοποιού πρέπει να παραμένει αδιασάλευτη και να μην επιδέχεται αμφισβήτησης. Αποτελεί ζήτημα υψίστης ασφαλείας οι φαρμακοποιοί να πληρούν τις προϋποθέσεις, να κατέχουν αναγνωρισμένους τίτλους σπουδών και να τιμούν το ρόλο και την αποστολή τους, ως παροχείς πρωτοβάθμιας φροντίδας Υγείας.

18η Νοεμβρίου: Ευρωπαϊκή Ημέρα Επαγρύπνησης για τα Αντιβιοτικά

Η 18η  Νοεμβρίου έχει καθοριστεί από το 2008 ως η “Ευρωπαϊκή Ημέρα Επαγρύπνησης για τα Αντιβιοτικά”. Η εκστρατεία αυτή αποτελεί μια ευρωπαϊκή πρωτοβουλία η οποία συντονίζεται από το Ευρωπαϊκό Κέντρο Ελέγχου Νοσημάτων (ECDC), σε στενή συνεργασία με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας. Στόχος της είναι η υποστήριξη των εθνικών εκστρατειών για ορθολογική  χρήση των αντιβιοτικών.

Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι η ανακάλυψη της πενικιλίνης το 1928 από τον Sir Alexander Fleming έφερε επανάσταση στην ιατρική. Στις αρχές της δεκαετίας του 1940, η πενικιλίνη χρησιμοποιείται κλινικά για τη θεραπεία ασθενών με λοιμώξεις, μειώνοντας δραματικά τη θνησιμότητα των ασθενών αυτών. Σχεδόν αμέσως μετά, όμως, παρατηρείται το φαινόμενο της αντοχής των βακτηρίων στο αντιβιοτικό αυτό. Από τότε, βέβαια, ένας μεγάλος αριθμός αντιβιοτικών εισήχθησαν σε κλινική χρήση σώζοντας εκατομμύρια ζωές. Η συνεχής όμως εμφάνιση καινούριων μηχανισμών μικροβιακής αντοχής στα αντιβιοτικά, και η ταχεία εξάπλωση ανθεκτικών βακτηριακών στελεχών απειλούν την αποτελεσματικότητα των πολύτιμων αυτών φαρμάκων. Είναι εμφανές ότι βακτήρια και αντιβιοτικά βρίσκονται σε μια συνεχή μάχη επικράτησης.

Η εμφάνιση και εξάπλωση πολυανθεκτικών μικροβίων αποτελεί μια σοβαρότατη απειλή για την παγκόσμια δημόσια υγεία. Λοιμώξεις με πολυανθεκτικά βακτήρια συχνά  οδηγούν σε καθυστέρηση στην έναρξη κατάλληλης αντιβιοτικής θεραπείας, αυξημένη νοσηρότητα και θνησιμότητα, καθώς και αυξημένη διάρκεια παραμονής στο νοσοκομείο. Η εμφάνιση δε πανανθεκτικών βακτηριακών στελεχών (δηλαδή βακτηρίων ανθεκτικών σε όλα τα διαθέσιμα αντιβιοτικά φάρμακα) είναι γεγονός ιδιαίτερα ανησυχητικό, καθώς λοιμώξεις με τα βακτήρια αυτά είναι ουσιαστικά μη θεραπεύσιμες.

Η εξάπλωση της μικροβιακής αντοχής οφείλεται εν μέρει στην αλόγιστη χρήση αντιβιοτικών φαρμάκων. Η βελτίωση των πρακτικών χορήγησης αντιβιοτικών (ορθολογική χρήση αντιβιοτικών) είναι επομένως ύψιστης σημασίας. Ορθολογική χρήση αντιβιοτικών σημαίνει να χρησιμοποιούμε αντιβιοτικά μόνο όταν χρειάζεται (δηλαδή για τη θεραπεία βακτηριακών λοιμώξεων). Τα αντιβιοτικά δεν είναι αποτελεσματικά εναντίον ιογενών λοιμώξεων (όπως η γρίπη ή το κρυολόγημα) άρα δεν πρέπει να χορηγούνται σε αυτές τις περιπτώσεις. Ορθολογική χρήση αντιβιοτικών, επίσης, σημαίνει να χρησιμοποιούμε αντιβιοτικά στη σωστή δόση και για τη σωστή διάρκεια, και να χρησιμοποιούμε αντιβιοτικά με στενό φάσμα δράσης όταν αυτό είναι δυνατό. Η ορθολογική χρήση των αντιβιοτικών αποτελεί ευθύνη όλων μας, επαγγελματιών υγείας και ασθενών.

Θα πρέπει να θυμόμαστε ότι αντιβιοτικά πρέπει να λαμβάνονται μόνο μετά από συνταγή ιατρού ο οποίος μας έχει εξετάσει. Δεν φυλάμε αντιβιοτικά για μεταγενέστερη χρήση και δεν χρησιμοποιούμε αντιβιοτικά που έχουν περισσέψει από προηγούμενες θεραπείες. Δεν δίνουμε σε άλλους αντιβιοτικά που μας έχουν περισσέψει.

Συστάσεις προς Φαρμακοποιούς 

Η Εθνική Επιτροπή Ενιαία Υγεία για την Αντιμετώπιση της Μικροβιακής Αντοχής, εξέδωσε συστάσεις προς τους φαρμακοποιούς και υπό το σύνθημα “Μαζί μπορούμε να περιορίσουμε το πρόβλημα της Μικροβιακής Αντοχής”, ζητεί τη στήριξη των φαρμακοποιών στην καταπολέμηση της
ανησυχητικά αυξανόμενης μικροβιακής αντοχής στη χώρα μας.

Δυστυχώς, αναφέρεται στην επιστολή, η Κύπρος συγκαταλέγεται ανάμεσα στις χώρες με τα υψηλότερα ποσοστά κατανάλωσης αντιβιοτικών και συνεπακόλουθης μικροβιακής αντοχής.

“Ως Φαρμακοποιοί έχετε την ευθύνη να στηρίξετε την ορθολογική χρήση των αντιβιοτικών διασφαλίζοντας ότι τα αντιβιοτικά θα παραμείνουν πολύτιμα και δραστικά. Επιπλέον, έχετε να διαδραματίσετε καθοριστικό ρόλο στην ενημέρωση τωνασθε νών βοηθώντας τους να κατανοήσουν τη σημασία της υπεύθυνης χρήσης των αντιβιοτικών. Σας αποστέλλουμε ενημερωτικό έντυπο για τους ασθενείς σας με θέμα την υπεύθυνη χρήση αντιβιοτικών”.

Στον ιστότοπο της Ευρωπαϊκής Ημέρας (http://antibiotic.ecdc.europa.eu) και της Παγκόσμιας Εβδομάδας Επαγρύπνησης για τα Αντιβιοτικά (http://www.who.int/who-campaigns/world-antibiotic-awareness-week) παρέχεται συμπληρωματικό ενημερωτικό υλικό καθώς και σύνδεσμοι για την προώθηση της συνετής χρήσης των αντιβιοτικών. Επιπλέον στον σύνδεσμο (https://www.ecdc.europa.eu/sites/default/files/documents/Antimicrobial%20resis-
tance%20surveillance%20in%20Europe%202023%20-%202021%20data.pdf) βρίσκεται η τελευταία έκθεση του ECDC με θέμα δεδομένα επιτήρησης της μικροβιακής αντοχής στις χώρες της Ευρώπης συμπεριλαμβανομένης και της Κύπρου.

Διάλογο για την απόρριψη αποβλήτων φαρμάκων, ζητούν οι φαρμακοποιοί

Tέλος Σεπτεμβρίου αναμένεται ότι θα εφαρμοστεί η απόρριψη αποβλήτων φαρμακευτικών προϊόντων στα φαρμακεία, με πολλές ασάφειες να υπάρχουν γύρω από το όλο θέμα και τους φαρμακοποιούς να καλούν τους αρμοδίους σε διάλογο για επίλυση των προβληματισμών τους.

Σύμφωνα με την Πρόεδρο του Παγκύπριου Φαρμακευτικού Συλλόγου Ελένη Πιέρα Ισσέγιεκ, τα θέματα που προκύπτουν είναι η επιμόρφωση των πολιτών, οι ευθύνες που ανατίθενται στα φαρμακεία για έλεγχο των φαρμάκων καθώς κάποια θα απαγορεύεται να απορρίπτονται, ποιοι θα επιθεωρούν, αλλά και το γεγονός ότι ενώ η συλλογή από πολίτες θα γίνεται στα φαρμακεία τα ίδια δεν θα έχουν δικαίωμα απόρριψης στους κάδους των δικών τους αποβλήτων.

Διευκρίνισε ότι δεν αντιτίθενται στην ανάγκη επίλυσης του θέματος περισυλλογής των αποβλήτων φαρμάκων, τουναντίον στηρίζουν και υποστηρίζουν. «Επί της ουσίας, είμαστε δίπλα στην προσπάθεια», σημείωσε, διότι αν δεν χρησιμοποιηθεί το φαρμακείο της γειτονιάς δεν θα υπάρξει συμμόρφωση από τον κόσμο. «Ο κόσμος θα μπει στον κόπο να πάρει τα απόβλητα και μη χρησιμοποιημένα φάρμακα στο φαρμακείο που είτε είναι δίπλα στη δουλειά του ή κοντά στο σπίτι του. Αν πρέπει να πάει σε πράσινα σημεία κ.λπ. ένα μεγάλο ποσοστό δεν θα συμμορφωθεί, με αποτέλεσμα να πετά τα φάρμακα στα σκουπίδια με ό,τι συνεπάγεται για το περιβάλλον», πρόσθεσε.

Αντιλαμβανόμαστε την αναγκαιότητα να είναι εμπλεκόμενο το φαρμακείο της γειτονιάς, συνέχισε, τονίζοντας ότι οι φαρμακοποιοί πρέπει να εισακουστούν για όλα αυτά που τους απασχολούν.

«Είναι λυπηρό να είμαστε από τις ελάχιστες ευρωπαϊκές χώρες χωρίς τη διαχείριση αποβλήτων φαρμακευτικών προϊόντων αλλά και οι φαρμακοποιοί να αναγκαζόμαστε καθημερινά να πληροφορούμε τους πελάτες μας, οι οποίοι διερωτώνται πού να απορρίψουν τα ληγμένα φάρμακα και ειδικά Ευρωπαίοι πολίτες που στη χώρα τους έχει ρυθμιστεί το θέμα κι εμείς να ενημερώνουμε ότι η επιλογή τους είναι τα κοινά σκουπίδια, γνωρίζοντας την ίδια ώρα την βλαπτική επίπτωση που αυτό έχει στο περιβάλλον», είπε.

Ως Παγκύπριος Φαρμακευτικός Σύλλογος, συνέχισε η κ. Πιέρα, έχουμε θέσει ψηλά το θέμα στις προτεραιότητες μας, λαμβάνοντας μέρος σε συζήτηση στη Βουλή που άρχισε εδώ και δέκα χρόνια όπου πήγαιναν κανονισμοί στη Βουλή, απορρίπτονταν, ενώ παγιοποιήθηκε το θέμα κατά τη διάρκεια του κορωνοϊού

«Τελευταία όταν ψηφίστηκε η νέα νομοθεσία, αρχές Μαρτίου 2023, γινόταν αναφορά σε επτά συνεδρίες που πραγματοποιήθηκαν μεταξύ 29/9/2021 και 22/2/2023, όπου εμείς κληθήκαμε μια ή δύο φορές για να εκφράσουμε τις απόψεις μας για ένα θέμα που μας αφορά άμεσα και καλούμαστε να διαδραματίσουμε ένα από τους πιο σημαντικούς ρόλους, αυτό της παραλαβής των αποβλήτων φαρμακευτικών προϊόντων από το κοινό», πρόσθεσε.

Θεωρώ, είπε, ότι αν είχαμε την ευκαιρία να συζητήσουμε όλες τις λεπτομέρειες, οι επιφυλάξεις μας θα ήταν πολύ λιγότερες. Όπως είναι και η αρχή γενικότερα της ανακύκλωσης και της διαχείρισης των ληγμένων, ανέφερε, είναι ξεκάθαρο ότι ο ρυπαίνων πληρώνει και στην περίπτωση αυτή ο ρυπαίνων είναι οι κάτοχοι άδειας κυκλοφορίας των φαρμάκων, αυτοί που έχουν τη χονδρική πώληση των φαρμάκων, όπως και η βιομηχανία.

Στο μεταξύ, η νομοθετική εξουσία αφήνει τον τρόπο συλλογής των αποβλήτων σε απόφαση των παραγωγών μέσω ατομικών ή συλλογικών συμβάσεων συλλογής αποβλήτων, τα οποία θα αδειοδοτούνται από το Υπουργείο Γεωργίας, κάτι που δημιουργεί ανασφάλεια στα μέλη του Παγκύπριου Φαρμακευτικού Συλλόγου που κρίνουν ότι η όλη διαδικασία θα έπρεπε να ρυθμιστεί με κανονισμούς από τη Βουλή. Αφηνόμαστε τώρα στους εισαγωγείς, συνέχισε η κ. Πιέρα, να αποφασίσουν για το μέγεθος των κάδων, τη συχνότητα συλλογής από τα συστήματα, πού θα πρέπει να βρίσκονται οι κάδοι, εντός και εκτός του φαρμακείου.

«Για μια δωρεάν υπηρεσία που προσφέρουν τα φαρμακεία θα γίνονται επιθεωρήσεις από επιθεωρητές που δεν γνωρίζουμε αν θα είναι επιθεωρητές των φαρμακευτικών υπηρεσιών ή άλλοι επιθεωρητές που ενδεχομένως να είναι και γνώστες των φαρμάκων. Για όλα αυτά δεν έχουμε ενημερωθεί», ανέφερε.

«Παράλληλα ζητήσαμε ως ουσιώδες αντιστάθμισμα στον σημαντικότατο αυτό ρόλο που θα έχει το φαρμακείο με δωρεά συλλογή των αποβλήτων να υπάρχει και η δυνατότητα απόρριψης φαρμακευτικών προϊόντων των φαρμακείων, κάτι που αντίθετα στη νέα νομοθεσία τέθηκε ως απαγόρευση και φαίνεται ότι μόνο τα οικιακά απόβλητα κι όχι τα απόβλητα των παροχέων μπορούν να ρυθμιστούν μέσω αυτού του συστήματος», πρόσθεσε.

Είχαμε τονίσει, συνέχισε, ότι δεν υπάρχει χρόνος από τον φαρμακοποιό να ελέγξει τα σακουλάκια με τα φάρμακα που θα φέρνουν οι πολίτες και αντί αυτού στη νέα νομοθεσία υπάρχουν κάποιες εξαιρέσεις ομάδων φαρμακευτικών προϊόντων, που δεν συζητήθηκαν με τον Σύλλογο.

Οι κανονισμοί, όπως είπε, αναφέρονται σε εξαιρέσεις για εξειδικευμένα φάρμακα, τα οποία ούτε καν διατίθενται από τα φάρμακα, για ελεγχόμενα φάρμακα και για δοκιμαζόμενα φάρμακα, που είναι πολύ δύσκολο για τον φαρμακοποιό να τα διαχωρίσει διότι δεν υπάρχει ούτε ο χρόνος και πολλές φορές ούτε και η γνώση.

«Ζητήσαμε να γίνει επιμόρφωση των πολιτών για το τι σημαίνει στοιχειώδης και πρωτογενής συσκευασία μέσω των μέσων ενημέρωσης γιατί δεν θα έχει χρόνο ο φαρμακοποιός να διαχωρίζει τις συσκευασίες. Θα πρέπει να υπάρξει ενημέρωση ούτως ώστε ο πολίτης να ξέρει πώς απορρίπτει τα φάρμακα», συμπλήρωσε.

Χρίστος Πέτρου: Το φαρμακείο, μονάδα πρωτοβάθμιας φροντίδας υγείας

Με νόμους του 1970 και του 1980, με απηρχαιωμένες αντιλήψεις και πρακτικές και με την λογική του «ο φαρμακοποιός, είναι πίσω από τον πάγκο και απλώς πουλά φάρμακα», εξακολουθούν να λειτουργούν τα φαρμακεία στην Κύπρο, τη στιγμή που, όπως τονίζει σε συνέντευξη του στον «Φ» ο πρόεδρος του Τμήματος Επιστημών Υγείας, αναπληρωτής καθηγητής του τμήματος Φαρμακευτικής του Πανεπιστημίου Λευκωσίας Χρίστος Πέτρου, «τα φαρμακεία στον υπόλοιπο κόσμο έχουν μετεξελιχθεί σε μονάδα παροχής πρωτοβάθμιας φροντίδας υγείας».

«Είναι αποδεδειγμένο μέσα από μελέτες, αλλά και από οικονομικά δεδομένα κρατών μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης, ότι η αμειβόμενη παροχή υπηρεσιών πρωτοβάθμιας φροντίδας από τα φαρμακεία μειώνει τις δαπάνες υγείας και συνεισφέρει στη βιωσιμότητα των συστημάτων υγείας», ανέφερε ο κ. Πέτρου και εξήγησε: «Η παροχή κινήτρων στα φαρμακεία (και η ανάλογη πιστοποίηση φαρμακείων/φαρμακοποιών) για παροχή υπηρεσιών πρωτοβάθμιας φροντίδας στο ΓεΣΥ θα συνεισφέρει στη βιωσιμότητα του συστήματος. Θα συνεισφέρει στη μείωση της πολυφαρμακίας, στην ορθολογική χρήση των φαρμάκων, στην αντιμετώπιση ανεπιθύμητων ενεργειών, στην έγκαιρη διάγνωση και παραπομπή κ.ο.κ».

Η νομοθεσία που διέπει τηλειτουργία των φαρμακείων και των φαρμακοποιών, χρονολογείται προπολεμικά, είπε ο κ. Πέτρου, παραπέμποντας μάλιστα και σε πρόνοιες του νόμου οι οποίες αποδεικνύουν του λόγου το αληθές: «Μιλώντας για την φαρμακευτική νομοθεσία υπάρχει ανάγκη για συνολική αναθεώρηση. Αρκεί να σας πω ότι μόλις προ διετίας καταφέραμε με την βούληση της προέδρου του Παγκύπριου Φαρμακευτικού Συλλόγου να αλλάξει ο κώδικας δεοντολογίας των φαρμακοποιών για πρώτη φορά από το 1970, ενώ η νομοθεσία περί φαρμακοποιών χρονολογείται προπολεμικά. Χαρακτηριστικά αναφέρει ότι το Πειθαρχικό Συμβούλιο «δύναται να διατάξη όπως ο Φαρμακοποιός πληρώση υπό τύπον προστίμου ποσόν μη υπερβαίνον τας πεντακοσίας λίρας». Νομίζω δεν χρειάζεται να πούμε κάτι άλλο».

Αυτό, τόνισε, «δεν μπορεί να συνεχίζεται και στην σύγχρονη εποχή». Κατά τη διάρκεια των τελευταίων δεκαετιών, είπε,  «το φαρμακείο έχει μετατοπίσει το επίκεντρο των δράσεων του από το φάρμακο (προϊόν) και την απλή προμήθειά του για την αντιμετώπιση του ασθενούς ή στην εκτέλεση συνταγών γαληνικών σκευασμάτων, σε ένα κέντρο παροχής υπηρεσιών υγείας με επίκεντρο τον ασθενή. Τα φαρμακεία έχουν μετατραπεί σε κέντρα πρωτοβάθμιας φροντίδας και αποτελούν πλέον μέλη ενοποιημένων ιατρικών-φαρμακευτικών δικτύων, παρέχοντας ένα σημαντικό φάσμα υπηρεσιών. Το μοντέλο λοιπόν αλλάζει, και πρέπει να περάσει από τον εγκλωβισμό της φαρμακευτικής φροντίδας του «επίκεντρο το ΓεΣΥ (προϊόν/κουτί)», στον ανθρωποκεντρικό χαρακτήρα όπου η φροντίδα πρέπει να εστιάζεται και στο υγιές άτομο, στην πρόληψη και ό,τι αυτό συνεπάγεται. 

 

Οι ρόλοι, τα καθήκοντα και οι ευθύνες πλέον των φαρμακοποιών ενσωματώνουν νέες δεξιότητες που αποκτούν οι νέοι φαρμακοποιοί και αντανακλούν τις νέες κοινωνικές απαιτήσεις και προκλήσεις της υγείας.  Όραμα της Παγκόσμιας Ομοσπονδίας Φαρμακευτικής, είναι να δούμε τους κοινοτικούς φαρμακοποιούς να αναγνωρίζονται ως βασικοί επαγγελματίες υγείας, κάτι που γίνεται ήδη σε πολλές χώρες. Στην Ελλάδα αυτό έγινε με νομοθετική ρύθμιση το 2019, έτσι «οι αδειούχοι φαρμακοποιοί μπορούν να προβαίνουν σε συγκεκριμένες πράξεις πρωτοβάθμιας υγείας με στόχο την απρόσκοπτη συνέχεια της φροντίδας του πληθυσμού σε πρωτοβάθμιο επίπεδο και την εμβολιαστική κάλυψη του πληθυσμού της χώρας». Η ρύθμιση έδωσε στους φαρμακοποιούς το δικαίωμα να κάνουν εμβολιασμούς, όπως για παράδειγμα για την γρίπη, αλλά και αντιτετατικό ορό, γεγονός που μετέτρεψε τα φαρμακεία σε μονάδες πρωτοβάθμιας υγείας, όπως και στις περισσότερες χώρες της Ε.Ε. Είναι αποδεκτό από μελέτες ότι η συνεισφορά των φαρμακοποιών στην πρωτοβάθμια φροντίδα συμβάλλει στη μείωση των ανισοτήτων και στη μείωση του κόστους στην υγεία»

Παράλληλα όμως με την αλλαγή του ρόλου τους, οι φαρμακοποιοί έχουν να αντιμετωπίσουν κι άλλες προκλήσεις. Όπως εξηγεί ο κ. Πέτρου, «ο κλάδος έχει να αντιμετωπίσει ρυθμιστικές και οικονομικές προκλήσεις καθώς και νέες απαιτήσεις που προκύπτουν από τη τεχνολογική και επιστημονική εξέλιξη. Η φαρμακευτική σήμερα, ως επιστήμη, δεν είναι η ίδια που ήταν πριν δέκα ούτε καν πριν πέντε χρόνια. Είναι μια διαρκώς εξελισσόμενη επιστήμη και υπάρχει ανάγκη προσαρμογής στα νέα δεδομένα. Αυτή είναι η μεγαλύτερη πρόκληση: η συνεχής προσαρμογή, και αυτή η προσαρμογή με το σήμερα ή το αύριο δεν μπορεί να γίνεται με νομοθεσίες και όρους του ‘70 του ‘80. Οι βασικές νομοθεσίες που ρυθμίζουν την άσκηση της φαρμακευτικής στην Κύπρο, θέλουν νοικοκύρεμα και γράψιμο ξανά από την αρχή αφού ο αποικιοκρατικός νόμος (Περι Φαρμακευτικής και Δηλητηρίων Κεφ.254) υπόκειται μεν σε τακτικές εναρμονιστικές, με την Ευρωπαϊκή ννομοθεσία, τροποποιήσεις και προσαρμογές, έχει όμως ένα σωρό μη ενεργές πρόνοιες και διατηρεί ένα απηρχαιωμένο μοντέλο ρύθμισης του επαγγέλματος με την λογική των Συμβουλίων.

Η ρύθμιση του φαρμακευτικού επαγγέλματος γίνεται από το Συμβούλιο Φαρμακευτικής αποτελούμενο από 4 φαρμακοποιούς του ιδιωτικού τομέα και 3 του δημόσιου να ρυθμίζει από διανυκτερεύσεις, θερινές άδειες, άδειες ασκήσεως επαγγέλματος και επιθεωρήσεις. Αυτό το μοντέλο είναι ξεπερασμένο, και πρέπει οι αλλαγές να αρχίσουν από εκεί. Ελπίζω ότι με την εφαρμογή του σχεδίου προσαρμογής αναγκών που ετοιμάζεται από το υπουργείο Υγείας (capacity planning), και την εφαρμογή της προτεινόμενης νομοθεσίας για τα ποιοτικά πρότυπα στην παροχή υπηρεσιών φροντίδας υγείας, θα εκσυγχρονιστεί το ισχύον πλαίσιο ρύθμισης του επαγγέλματος».

Για το μοντέλο που σήμερα ακολουθείται, με τη λειτουργία των Φαρμακευτικών Υπηρεσιών οι οποίες υπάγονται στο υπουργείο Υγείας, ο κ. Πέτρου ανέφερε ότι το μοντέλο αυτό «δεν είναι καθόλου λειτουργικό». Όπως είπε χαρακτηριστικά, «δεν είναι καθόλου λειτουργικό το κράτος να ρυθμίζει τα φάρμακα, τα φαρμακεία και τους φαρμακοποιούς, αλλά και να ασχολείται ακόμα με εγκρίσεις ονομαστικών αιτημάτων από ασθενείς, μέσω μιας και μοναδικής Υπηρεσίας (Φαρμακευτικές Υπηρεσίες).  Σε ένα γενικότερο σύγχρονο και λειτουργικό πλαίσιο αποκέντρωσης εξουσιών και ομαδοποίησης αρμοδιοτήτων, αυτό θα πρέπει να διαχωριστεί, αυτό εξάλλου απαιτεί και η αναδιοργάνωση του τομέα της Υγείας στην χώρα μας».

Υπάρχουν πρακτικές δοκιμασμένες σε άλλα κράτη

Ο δρ Χρίστος Πέτρου τόνισε ακόμη: «Να σας αναφέρω δυο μόνο παραδείγματα, έχοντας πάντα κατά νου ότι, όπως επιβεβαιώνεται από σωρεία μελετών, ο φαρμακοποιός είναι ο πιο εύκολα και άμεσα προσβάσιμος επαγγελματίας υγείας. Μια από τις υπηρεσίες που προτείνεται είναι η «Υπηρεσία Ανασκόπησης Χρήσης Φαρμάκων (Medicines Use Review- MUR).

Το MUR είναι μια προγραμματισμένη και δομημένη διαβούλευση πρόσωπο με πρόσωπο μεταξύ ενός φαρμακοποιού και ενός ασθενή για να συζητήσουν τα φάρμακά του ασθενή, συνταγογραφούμενα και μη. Η ανασκόπηση επικεντρώνεται στο να βοηθήσει στην αύξηση της γνώσης και της κατανόησης των φαρμάκων από τους ασθενείς, συμπεριλαμβανομένου του πώς και γιατί πρέπει να λαμβάνονται. Παρέχει επίσης την ευκαιρία να επισημανθούν τυχόν ζητήματα ανεπιθύμητων ενεργειών ή άλλα προβλήματα που σχετίζονται με το φάρμακο και να προτείνονται λύσεις, εάν χρειάζεται.

Η υπηρεσία Ανασκόπησης Χρήσης Φαρμάκων, στοχεύει να βοηθήσει τους ασθενείς να χρησιμοποιούν τα φάρμακά τους πιο αποτελεσματικά και ορθολογικά. Η ανασκόπηση μπορεί να οδηγήσει σε συστάσεις στους συνταγογράφους που να σχετίζονται με την χρήση ή με τη σχέση κόστους-αποτελεσματικότητας της θεραπείας. Ένας ουσιαστικός στόχος αυτής της δράσης είναι να απαντάται σε κάθε περίπτωση το ερώτημα αν τελικά είναι χρήσιμα όλα τα φάρμακα ή στην ίδια ποσότητα που αναγράφονται στις επαναλαμβανόμενες συνταγές των χρόνιων ασθενών, μειώνοντας την σπατάλη. Σε χώρες που εφαρμόζεται η συγκεκριμένη υπηρεσία έχει τεκμηριωμένα βοηθήσει στον έλεγχο της συνταγογράφησης».

Μια άλλη υπηρεσία που παρέχεται στο Ηνωμένο Βασίλειο είναι  η υπηρεσία: «Discharge medicines service». «Η υπηρεσία έχει δημιουργηθεί για να διασφαλίζει την καλύτερη επικοινωνία των αλλαγών στη φαρμακευτική αγωγή ενός ασθενούς όταν φεύγει από το νοσοκομείο και να μειώνει ανεπιθύμητα γεγονότα ή ανεπιθύμητες ενέργειες φαρμάκων, που μπορούν να αποφευχθούν με κατάλληλη συμβουλευτική και παρακολούθηση. Παραπέμποντας ασθενείς στο φαρμακείο μετά το εξιτήριο και παρέχοντας πληροφορίες για τις αλλαγές στη φαρμακευτική αγωγή που έγιναν στο νοσοκομείο, το φαρμακείο μπορεί να υποστηρίξει τους ασθενείς να βελτιώσουν τα αποτελέσματα, να αποτρέψουν βλάβη και να μειώσουν τις επανεισαγωγές. Οι αρχές του Ηνωμένου Βασιλείου έχουν υπολογίσει ότι μέσω αυτής της υπηρεσίας έχουν αποφύγει έως και 22.000 επανεισαγωγές στα νοσοκομεία, τονίζοντας την αξία του φαρμακοποιού της κοινότητας».

Τα σύγχρονα πρότυπα φαρμακευτικής εκπαίδευσης, πρόσθεσε ο κ. Πέτρου, «απαιτούν ακριβώς την εκπαίδευση των μελλοντικών επαγγελματιών ώστε να ανταποκριθούν σε αυτές τις σύγχρονες ανάγκες. Υπάρχει τεχνογνωσία στην Κύπρο για να προσαρμοστεί η φαρμακευτική στα νέα πρότυπα. Χαρακτηριστικά να σας πω ότι η Παγκόσμια Ομοσπονδία Φαρμακευτικής αναγνωρίζει το πρόγραμμα φαρμακευτικής του πανεπιστημίου Λευκωσίας ως κέντρο αναφοράς για την πρωτοβάθμια φαρμακευτική φροντίδα. Φτάνει το κράτος και τα αρμόδια επαγγελματικά σώματα να είναι δεκτικά σε αλλαγές και να δείχνουν την ανάλογη βούληση για προσαρμογή σε ένα διαρκώς μεταβαλλόμενο περιβάλλον. Όλοι υπεύθυνοι πρέπει να είναι έτοιμοι να προχωρήσουν τις αλλαγές ενώ εξαιρετικής σημασίας είναι η συμμετοχή των φαρμακοποιών της κοινότητας σε μοντέλα συνεργατικής φροντίδας και στην ανάδειξη της αξίας της διεπαγγελματικής συνεργασίας».

Καταλήγοντας ο κ. Πέτρου έκανε αναφορά στις σύγχρονες προκλήσεις αλλά και στους στόχους των επιστημόνων της φαρμακευτικής διεθνώς. «Οι στόχοι της Διεθνούς Ομοσπονδίας Φαρμακευτικής αφορούν τόσο στην εκπαίδευση του εργατικού δυναμικού των φαρμακείων όσο και την φαρμακευτική πρακτική και την επιστήμη. Οι στόχοι για την εξέλιξη του φαρμακείου συνοψίζονται στους τομείς της εξειδίκευσης στα φάρμακα, της φροντίδας με επίκεντρο τον άνθρωπο και τον ασθενή, την αντιμετώπιση των ανισοτήτων στην υγεία, στις μεταδοτικές ασθένειες, στης διαχείριση των αντιβιοτικών, την πρόσβαση σε φάρμακα, συσκευές και υπηρεσίες φαρμακείου, στην ασφάλεια του ασθενούς μέσα από τη φαρμακοεπαγρύπνηση, την ψηφιακή υγεία (mHealth) και τη βιωσιμότητα του φαρμακείου. Επίσης πρέπει να αναδειχθούν τα φαρμακεία ως κόμβοι επιστημονικής πληροφόρησης (φάρμακα, συμμόρφωση στη θεραπεία, υγεία, ασφάλεια) και να συμμετάσχουν σε εθνικά σχέδια δράσης για την αντιμετώπιση της μικροβιακής αντίστασης καθώς και εφαρμογή σχεδίων ελαχιστοποίησης του κινδύνου που προκύπτει τους όρους αδειών των φαρμακευτικών προϊόντων».

Πηγή: Φιλελεύθερος 

Προτεραιότητα η ασφαλής διαχείριση των φαρμακευτικών προϊόντων οικιακής προέλευσης

Διαδικτυακή συζήτηση με επίκεντρο τη νέα νομοθεσία  σχετικά με τη διαχείριση αποβλήτων φαρμακευτικών προϊόντων οικιακής προέλευσης, πραγματοποίησε την Τετάρτη 7 Ιουνίου 2023, το Πρόγραμμα Φαρμακευτικής του Τμήματος Επιστημών Υγείας του Πανεπιστημίου Λευκωσίας. 

Στόχος της διαδικτυακής εκδήλωσης, η συζήτηση της σχετικής νομοθεσίας για την ορθολογική διαχείριση των αποβλήτων φαρμακευτικών προϊόντων οικιακής προέλευσης ενόψει της εφαρμογής της στο τέλος του προσεχούς Σεπτεμβρίου και να παρατεθούν οι απόψεις όλων των ενδιαφερόμενων φορέων για την επιτυχή υλοποίηση της.

Στη συζήτηση συμμετείχαν ο Δρ. Χρίστος Πέτρου, Πρόεδρος του Τμήματος Επιστημών Υγείας του Πανεπιστημίου Λευκωσίας, η Δρ. Νάσια Δικηγοροπούλου εκπροσώπους του Τμήματος Περιβάλλοντος, ο Ιωάννης Κκολός εκπρόσωπος των Φαρμακευτικών Υπηρεσιών, ο Δρ. Χριστάκης Σεργίδης, εκπροσώπος του Παγκύπριου Συνδέσμου Παρασκευαστών Γενερικών Φαρμάκων (ΠΑ.ΣΥ.ΠΑ.ΓΕ.Φ), ο Κυριάκος Μικέλλης εκ μέρους της  Κυπριακής Ένωσης Φαρμακευτικών Εταιρειών Έρευνας και Ανάπτυξης (ΚΕΦΕΑ), και η Ελένη Πιέρα Ισσέγιεκ Πρόεδρος του Παγκύπριου Φαρμακευτικού Συλλόγου.

Χρίστος Πέτρου : Τεχνικές πράσινης χημείας 

Ο Δρ. Χρίστος Πέτρου, Πρόεδρος του Τμήματος Επιστημών Υγείας του Πανεπιστημίου Λευκωσίας τόνισε την ανάγκη εφαρμογής της Νομοθεσίας και αναφέρθηκε στην μακρά πορεία μέχρι την ψήφισή της από την Βουλή. Τόνισε την ανάγκη συνεργασίας όλων των εμπλεκομένων και χαιρέτησε την παρουσία τους στην συγκεκριμένη συζήτηση. Ανάφερε ότι, στο Πανεπιστήμιο Λευκωσίας έχει ξεκινήσει η εφαρμογή τεχνικών πράσινης χημείας, που περιορίζει τον όγκο των τοξικών αποβλήτων.

Ελένη Πιερά Ισσέγιεκ : Οι φαρμακοποιοί καλούμαστε σε έναν από τους πιο σημαντικούς ρόλους

Η Πρόεδρος του Παγκύπριου Συνδέσμου Φαρμακοποιών Ελένη Περά Ισσέγιεκ επισήμανε τα κενά που υπάρχουν στη διαδικασία εφαρμογής, τον τρόπο συλλογής σε επίπεδο φαρμακείου, τον έλεγχο και διαλογή των αποβλήτων και επικεντρώθηκε στο σύστημα συλλογής στα φαρμακεία.

Η κυρία Ισσέγιεκ χαρακτήρισε θλιβερό η Κύπρος να είναι στις ελάχιστες των Ευρωπαϊκών χωρών που παραμένουν χωρίς σύστημα διαχείρισης αποβλήτων φαρμακευτικών προϊόντων και οι φαρμακοποιοί είναι αναγκασμένοι καθημερινά να ενημερώνουν τους πελάτες τους, ότι η μόνη επιλογή για την ώρα είναι τα κοινά σκουπίδια, κάτι το οποίο έχει αρνητική επίδραση στο περιβάλλον. Το θέμα είπε, άρχισε να συζητείται προ δεκαετίας και στις 9 Μαρτίου 2023, ψηφίστηκαν οι κανονισμοί στην Κοινοβουλευτική επιτροπή Περιβάλλοντος.

Ο ΠΦΣ σημείωσε, έθεσε το θέμα πολύ ψηλά στις προτεραιότητες του, καθώς οι φαρμακοποιοί όπως είπε, καλούνται να διαδραματίσουν ένα από τους πιο σημαντικούς ρόλους, εκείνο της παραλαβής αποβλήτων Φαρμακευτικών προϊόντων από το κοινό.  Έθεσε επίσης θέμα επιμόρφωσης των πολιτών για το τι σημαίνει στοιχειώδης/πρωτογενής συσκευασία, για να μην υπάρχει ανάγκη διαχωρισμού των συσκευασιών.

Δείτε ΕΔΩ ολόκληρη τη διαδικτυακή συζήτηση: https://globaltraining.webex.com/recordingservice/sites/globaltraining/recording/30646f12e765103bafffaadc04306f8f/playback

Η Δρ. Δικηγοροπούλου, παρουσίασε τη νομοθεσία και επισήμανε την ανάγκη εφαρμογής του συστήματος συλλογής των αποβλήτων φαρμακευτικών προϊόντων, καθώς όλοι οι συμμετέχοντες επισήμαναν την ανάγκη εφαρμογής της νομοθεσίας. Η ορθολογική Διαχείριση των Αποβλήτων Φαρμακευτικών Προϊόντων Οικιακής Προέλευσης είναι κρίσιμη για την προστασία του περιβάλλοντος και την προστασία της δημόσιας υγείας αφού η απόρριψη αποβλήτων φαρμακευτικών προϊόντων οικιακής προέλευσης στα σκύβαλα ή στις αποχετεύσεις έχει  ως αποτέλεσμα τη ρύπανση του εδάφους και των υδάτων, όπως τονίστηκε.

Μέσα από τη συζήτηση υπογραμμίστηκε η αναγκαιότητα εφαρμογής της νομοθεσίας και τονίστηκε ότι η υλοποίηση αυτού του εγχειρήματος προϋποθέτει την συνεργασία όλων των ενδιαφερόμενων φορέων καθώς και του κοινού, η ανάγκη ενημέρωσης του κοινού, αλλά και η εφαρμογή συγκεκριμένου πλάνου που θα είναι συμφωνημένο από όλους τους εμπλεκόμενους.

Συμφωνήθηκε, όπως η συζήτηση να συνεχιστεί, προκειμένου οι ενδιαφερόμενοι να αποτιμήσουν τη διαδικασία τρεις μήνες μετά την εφαρμογή της.

Αναγκαιότητα αναβάθμισης των υπηρεσιών φαρμακείου, στην ΓεΣΥ εποχή

Οι υψηλoύ επιπέδου παρεχόμενες υπηρεσίες του φαρμακείου μπορούν και πρέπει να ενισχυθούν, ήταν το μήνυμα ημερίδας του Τμήματος Φαρμακευτικής του Πανεπιστημίου Frederick, με την υποστήριξη του Παγκύπριου Φαρμακευτικού
Συλλόγου.

Η Ημερίδα πραγματοποιήθηκε στις 10 Μαϊου 2023, στην παρουσία εκπροσώπων εμπλεκόμενων φορέων του χώρου και στο πλαίσιό της συζητήθηκαν οι εξελίξεις στις προσφερόμενες υπηρεσίες υγείας στον χώρο του φαρμακείου στη μετά τη λειτουργία του Γενικού Συστήματος Υγείας, εποχή.

Ομιλητές στην εκδήλωση ο Πλούταρχος Γεωργιάδης, Αντιπρόεδρος του Παγκύπριου Φαρμακευτικού Συλλόγου, ο Δρ. Παναγιώτης Πέτρου, Ανώτερος Λειτουργός του Οργανισμού Ασφάλισης Υγείας και Μάριος Κουλούμας, Πρόεδρος της Ομοσπονδίας Συνδέσμων Ασθενών Κύπρου.

Χαιρετισμό απηύθυναν ο Δρ Χαράλαμπος Τριάντης, Επίκουρος Καθηγητής και Πρόεδρος του Τμήματος Φαρμακευτικής του Πανεπιστημίου Frederick και η κα Ελένη Πιέρα Ισέγιεκ, Πρόεδρος του Παγκύπριου Φαρμακευτικού Συλλόγου.
Κατά τις παρουσιάσεις, τέθηκαν επί τάπητος τα ζητήματα παροχής νέων και εξειδικευμένων υπηρεσιών των φαρμακείων.

Στο χαιρετισμό του ο Αντιπρόεδρος του ΠΦΣ Πλούταρχος Γεωργιάδης έθεσε το πλαίσιο παροχής υψηλού επιπέδου υπηρεσιών στο κοινό, όπου απαιτείται η διεύρυνση του ρόλου του/της φαρμακοποιού, ως εξειδικευμένου/ης Επιστήμονα Υγείας.

Στις υπάρχουσες δυσκολίες αλλά και στα μελλοντικά σχέδια του Οργανισμού Ασφάλισης Υγείας επικεντρώθηκε ο Δρ Πέτρου, ενώ στη δική του ομιλία, ο κ. Κουλούμας έθιξε πρωτίστως τις ανάγκες των ασθενών, οι οποίες αποτελούν τη βάση για τη διαμόρφωση των υπηρεσιών του φαρμακείου.

Στη συζήτηση που ακολούθησε, με συντονιστές τους Δρ Θεοδόση-Νόμπελο  Παναγιώτη, Λέκτορας στο Τμήμα Φαρμακευτικής του Πανεπιστημίου και Δρ Χαράλαμπο Τριάντη, τονίστηκε η ανάγκη για αγαστή συνεργασία των εμπλεκόμενων φορέων ενώ διατυπώθηκαν και ανάλογες επιφυλάξεις οι οποίες, όπως όλοι οι εμπλεκόμενοι συμφώνησαν, πρέπει να ληφθούν υπόψη
ώστε να επιτευχθεί μία βέλτιστη οικονομικά και λειτουργικά συνθήκη τόσο για τους παρόχους υπηρεσιών υγείας, όσο και για τους ασθενείς.

 

Μονόδρομος ο μετασχηματισμός του ρόλου του φαρμακοποιού

Την ανάγκη θεσμικών μεταρρυθμίσεων για το μετασχηματισμό του ρόλου του φαρμακοποιού, μετά την εφαρμογή του ΓΕΣΥ, ανέδειξε το 9ο Παγκύπριο Φαρμακευτικό Συνέδριο τον Δεκέμβριο του 2022, στο οποίο αναπτύχθηκαν οι προοπτικές, οι προκλήσεις του επαγγέλματος, καθώς και οι στρεβλώσεις που αναγνωρίζουν μεν το ρόλο του φαρμακοποιού στη ζωή του ασθενή, τον εμποδίζουν δε να κατοχυρωθεί με θεσμικό πλαίσιο ως επαγγελματίας της Υγείας πρωτοβάθμιας φροντίδας.

Σημαντική η αναγνώριση από την επίτροπο Υγείας της ΕΕ Στέλλα Κυριακίδου, η οποία χαρακτήρισε την Ευρώπη, το φαρμακείο των πολιτών κατά τη διάρκεια της πανδημίας και εξήρε το ρόλο που διαδραμάτισαν οι φαρμακοποιοί στην αντιμετώπιση της υγειονομικής κρίσης, καθώς αποτελούν όπως ανέφερε, σημείο επαφής για τους πολίτες σε ότι αφορά στην αναζήτηση ιατρικών συμβουλών και θεραπείας.

Οι φαρμακοποιοί ανέφερε η κ. Κυριακίδου, έχουν να διαδραματίσουν καίριο ρόλο στην οικοδόμηση Ισχυρής Ευρωπαϊκής Ένωσης Υγείας, για την προστασία της Υγείας των πολιτών.

Ο υπουργός Υγείας Μιχάλης Χατζηπαντέλα, συνεχάρη τους φαρμακοποιούς για την ανταπόκριση τους στην πανδημία και σημείωσε ότι προσβλέπει στην Εθνική Φαρμακευτική Αρχή.

Θα έχει είπε, ίδιες ευθύνες και αρμοδιότητες με τις αντίστοιχες ευρωπαϊκές φαρμακευτικές αρχές σε ότι αφορά στην ποιότητα, αποτελεσματικότητα και ασφάλεια των φαρμάκων και θα είναι ένας ευέλικτος και αποτελεσματικός Οργανισμός, του οποίου η συμβολή στις μεταρρυθμίσεις στον τομέα της Υγείας θα έχει καθοριστικό χαρακτήρα.

Στην ομιλία της η Πρόεδρος του Παγκυπρίου Φαρμακευτικού Συλλόγου Ελένη Πιέρα Ισσέγιεκ υπογράμμισε την αλλαγή που επέφερε στο ρόλο του φαρμακοποιού, η πρόκληση της πανδημίας του κορωνοϊού και απευθυνόμενη σε όλους τους φορείς, υπέδειξε την προοπτική που δημιουργήθηκε, για συμμετοχή των φαρμακοποιών, ως αναπόσπαστο μέρος της πρωτοβάθμιας φροντίδας. Eπικεντρώθηκε δε, στο ρόλο που θα μπορούσαν να διαδραματίσουν στους εμβολιασμούς για τη γρίπη ή και την ενισχυτική δόση, κάτι που ήδη εφαρμόζεται στο εξωτερικό.

Η διεύρυνση πιστοποιημένων προσφερόμενων υπηρεσιών από τα φαρμακεία, θα πρέπει να θεωρείται μονόδρομος στο άμεσο μέλλον, ανέφερε η κυρία Ισσέγιεκ, επισημαίνοντας ότι, οι υπηρεσίες από το φαρμακείο της γειτονιάς έχουν αδιαμφισβήτητα προστιθέμενη αξία για τον ασθενή και προκύπτουν ευθέως από την εκπαίδευση του φαρμακοποιού, λαμβάνοντας υπόψη τις εξελίξεις της επιστήμης και το υπάρχον νομικό πλαίσιο.

Ο Αναπληρωτής καθηγητής, πρόεδρος του τμήματος Επιστημών Υγείας του Πανεπιστημίου Λευκωσίας, Δρ Χρίστος Πέτρου παρουσίασε το πλαίσιο για το μετασχηματισμό του ρόλου του φαρμακοποιού, αναπτύσσοντας τις επιστημονικές, ρυθμιστικές και διοικητικές προκλήσεις και προοπτικές που προέκυψαν μετά την εφαρμογή του ΓΕΣΥ, για το σύνολο των φαρμακοποιών (νοσοκομειακών, κυβερνητικών, κοινοτικών).

Ο κύριος Πέτρου αναφέρθηκε στη μετατροπή των φαρμακείων σε κόμβους επιστημονικής πληροφόρησης και την ανάγκη να αντιμετωπισθούν οι ανισότητες στην υγεία, καθώς επίσης να επαναπροσδιοριστούν τα καθήκοντα και οι ευθύνες των φαρμακοποιών οι οποίοι αναπτύσσοντας δεξιότητες, βελτιώνουν παράλληλα και την παροχή υπηρεσιών τους, σε ένα μεταβαλλόμενο περιβάλλον.

 

Προσκεκλημένη στο συνέδριο, η Prof Claire Andersen, President of the Royal Pharmaceutical Society, αναφέρθηκε στους φορείς χάραξης πολιτικής, οι οποίοι θα πρέπει να εγκύψουν στην ανάπτυξη και αναβάθμιση του ρόλου των φαρμακείων σε συνεργασία με τους επαγγελματίες του κλάδου.

Ο καθηγητής Γενικής Ιατρικής και πρωτοβάθμιας φροντίδας Υγείας στην ιατρική Σχολή Πανεπιστημίου Κρήτης Χρήστος Λιόνης, υπογράμμισε την ανάγκη κοινής προσπάθειας και συμπόρευσης όλων των επαγγελματιών της Υγείας αλλά και προώθησης της διεπιστημονικής και διεπαγγελματικής συνεργασίας,  στις υπηρεσίες Υγείας μετά την Covid19 περίοδο.

Ο Πρόεδρος της Ομοσπονδίας Ασθενών Μάριος Κούλουμας εξήγησε ότι, ο φαρμακοποιός είναι κάτι πολύ περισσότερο από διεκπεραιωτής μιας ιατρικής συνταγής για τον ασθενή, ο οποίος απευθύνεται σε αυτόν για πρόληψη, συμβουλή και ενημέρωση και αποτελεί το σημείο επαφής στην πρωτογενή και δευτερογενή φροντίδα.

Ανώτερος Λειτουργός του ΟΑΥ, ο Παναγιώτης Πέτρου διαβεβαίωσε τους συνέδρους ότι υπάρχει η βούληση για βελτίωση του ρόλου των φαρμακοποιών και μέσα από το μνημόνιο συνεργασίας που ήδη εφαρμόζεται, θα γίνουν επιπρόσθετα βήματα στο μέλλον και θα αναληφθούν πρωτοβουλίες για θεσμικές αλλαγές.

Ο Προιστάμενος Δ/νσης Μετεγκριτικών Διαδικασιών και κλινικών δοκιμών, στις φαρμακευτικές υπηρεσίες του Υπουργείου Υγείας, Ιωάννης Κκολός, υπενθύμισε πως η νομοθεσία ρύθμισης του επαγγέλματος του φαρμακοποιού χρονίζει από το 1943 και οι καιροί επιτρέπουν βελτίωση των νομοθετικών διατάξεων που καλύπτουν την παροχή υπηρεσιών από το Φαρμακοποιό. 

Στο περιθώριο του συνεδρίου λειτουργούσε έκθεση ιατροφαρμακευτικών προϊόντων. Αντιπρόσωποι φαρμακευτικών προϊόντων και καλλυντικών με περίπτερα, παρουσίαζαν τα δικά τους καινοτόμα και μη προϊόντα φροντίδας και ομορφιάς.

Οι οικοδεσπότες του συνεδρίου διεξιώθηκαν όλους τους φιλοξενούμενους και συμμετέχοντες που συνέδραμαν στην επίτευξη των στόχων του 9ου Παγκύπριου Φαρμακευτικού Συνεδρίου.

Το συνέδριο διοργανώθηκε από τον Παγκύπριο Φαρμακευτικό Σύλλογο και τελούσε υπό την αιγίδα του Υπουργείου Υγείας και του τότε υπουργού Υγείας Μιχάλη Χατζηπαντέλα. 

 

 

 

Address

P.O.Box: 20611, 1661 Nicosia

Email

Χρήσιμοι Σύνδεσμοι​

Social Media

Copyright © 2021. cpa.org.cy Cyprus Pharmaceutical Association

Add to cart